Piano Biënnale: dagticket 5 april

De neoklassieke pianomuziek van pianisten-componisten als Ludovico Einaudi, Yiruma, Joep Beving, Hauschka, Hania Rani is de afgelopen tien jaar uitgegroeid tot een fenomeen dat omarmd is door vele pianisten en een groot publiek. Deze avond staat grotendeels in het teken van deze Sound Weavers, geluidswevers, zoals ze al eens genoemd werden in een documentaire. Het is een geuzennaam, want wie geniet er nu niet van die heerlijke muziek die je meevoert naar zorgeloze gedachten.

Toch is het niet nieuw. Frédéric Chopin en vooral Erik Satie deden het eigenlijk niet veel anders. Satie ging zelfs nog verder; hij schreef bewust muziek die bedoeld was als achtergrond om op weg te dromen, musique d’ameublement. En ook zijn Gymnopédies en Gnossiènnes zijn ondanks hun geniale en destijds vernieuwende eenvoud werken die in het rijtje van de muziek van de genoemde huidige generatie pianisten-componisten passen. Muziek om inderdaad ‘lekker op weg te dromen’.

De avond begint daarom met het warme bad van de Gymnopédies en Gnossiènnes, gespeeld door pianist Ramon van Engelenhoven. Vervolgens laat Thomas Beijer een geheel andere kant van deze geniale Fransman horen: de absurdistische, Dadaïstische Satie met werken als Trois morceaux en forme de poire, Le poisson rêveur en de Véritables Préludes flasques (pour un chien). Tenslotte brengt Matteo Mijderwijk, een van de Nederlandse kopstukken onder de neoklassieke pianisten, zijn workshop van gisteren in de praktijk en neemt hij ons weer mee naar dromerigere oorden. Een weldadige afsluiting van een even sfeervolle als informele avond waarop alle zalen van De Vereeniging in het teken staan van deze prachtige ontspannen muziek. 

Ramon van Engelenhoven heeft zich in korte tijd ontwikkeld tot een van de belangrijkste pianisten van de jongste generatie klavierhelden. Hij was de eerste pianist die de Grand Prix Youri Egorov kreeg tijdens het Youn Pianist Foundation Concours en hij won de publieksprijs als finalist van het Dutch Classical Talent-seizoen 2019-2020. Zijn cd Erich Wolfgang Korngold – A Portrait for Piano werd in 2024 genomineerd voor een Edison Klassiek. Kort samengevat: een pianist om in de gaten te houden.

Ramon van Engelenhoven schetst een portret van de Satie die iedereen kent. Het is de Satie van de Gymnopédies die beroemd werd dankzij de extreem trage en meditatieve plaatopnamen van Reinbert de Leeuw in de jaren zeventig van de twintigste eeuw. Inmiddels mag dit werk van Satie weer wat sneller uitgevoerd worden, maar de sterk meditatieve waarde van de muziek blijft overeind. 

uitvoerenden

Ramon van Engelenhoven piano

Wie nu Erik Satie noemt, denkt meteen aan zijn alomtegenwoordige Gymnopédies en Gnossiènnes, maar zelfs die werken waren eigenlijk bedoeld als een parodie, een grap welhaast. Satie nam doorlopend een loopje met alles en iedereen, ontkrachtte zijn eigen denkbeelden met hetzelfde gemak als waarmee hij ze aannam en werd zo het boegbeeld van de Franse avant-garde van de eerste decennia van de twintigste eeuw.

En dat is precies wat Thomas Beijer zo aanspreekt in Satie. Logisch, want Beijer is zelf net zo’n tegendraads denker, musicus en componist. De man die in 2022 werd onderscheiden met de Nederlandse Muziekprijs heeft inmiddels ook naam gemaakt als schrijver en illustrator. Het maakt deze voorstelling met eigen animaties tot een eerbetoon van de ene uomo universalis aan de andere.

Die neoklassieke beweging is in feite een wederopstanding van de instrumentalist-componist zoals het in de klassieke en een groot deel van de romantische tijd was. Componisten als Beethoven, Chopin, Liszt en Brahms speelden ook hun eigen werk. En ook voor Matteo Myderwyk is componeren echt een ambacht. “Wat ik in grote lijnen over mijn muziek kan zeggen is dat ik altijd een inkleuring nastreef van wat de luisteraar aan ideeën en emoties zou kunnen hebben. Mijn muziek zal nooit te concreet worden; titels als I love you of I hate you zijn uit den boze.”

Met zijn werk waarin klassieke elementen en invloeden uit de pop, de elektronische muziek en de minimal music elkaar ontmoeten, heeft hij inmiddels een aantal succesvolle albums uitgebracht en begint hij ook over de grenzen naam te maken. In elk geval zorgt hij aan het einde van deze festivaldag voor een even ontspannend als inspirerend rustpunt.

uitvoerenden

Matteo Myderwyk piano

Ook kun je je opgeven voor een masterclass van 15 minuten bij pianist David Kuyken, hoofdvakdocent piano aan het Conservatorium van Amsterdam. 

Meer informatie over aanmelden is te vinden via de website van Pianofest.